بر اساس منحنی عملکرد موتور، محدوده‌ای از دور موتور با عنوان «حداکثر راندمان» وجود دارد که تمامی کمپانی‌ها سعی دارند طراحی‌های خود را به‌نحوی انجام دهند که موتور در این محدوده کار کند. بدین منظور گیربکس یا جعبه‌دنده طراحی و در خودروها نصب میشود تا بدون اینکه موتور از محدوده از حداکثر دور راندمان خارج شود، دور و سرعت متفاوتی به چرخ‌ها انتقال یابد. در ادامه با بخش‌های مختلف گیربکس از جمله ماهک گیربکس آشنا خواهیم شد.
ماهک دنده چیست؟ چطور می‌توانیم ماهک دنده را تعویض و از خرابی آن جلوگیری کنیم؟ برای اینکه دنده بتواند حرکت و عملکرد صحیحی داشته باشد ، لازم است تا قطعات مختلف آن در یک محور اصلی به طور مناسب قرار بگیرند و اهرم‌ها به خوبی کار کنند. ماهک دنده یکی از اهرم‌های اصلی موجود در جعبه دنده‌ست که نقش مهمی را در کارکرد صحیح دنده و گیربکس دارد. برای خرید لوازم یدکی پراید و خودروهای دیگر به سایت اتوپراید مراجعه نمایید .
معرفی ماهک دنده
ماهک دنده یکی از قطعات گیربکس خودروست که وظیفه انتقال نیرو از موتور به لاستیک خودرو را بر عهده دارد ماهک دنده که به اسم خرچنگی لیور دنده هم شناخته میشه، یک اهرم هلالی شکله که روی میل ماهک قرار می‌گیره و حرکت خطی داره؛ به طوری که با حرکت ماهک، کشویی تعویض دنده هم حرکت می‌کنه و به این ترتیب دنده مورد نظر درگیر و انتخاب میشه . این قطعه به طور فابریک و با رفتار عادی و برای راننده‌هایی که دست روی دنده نمیزارن و کمتر از اون استفاده می‌کنند، حدودا تا ۱۰۰ هزار تایی هم کار می‌کنند.
ماهک گیربکس چه طور کار می‌کند ؟
جالب است بدانید که نوع خودرو ، مشخص می‌کند که ماهک دنده چه کاربردی دارد و به چه صورت کار می‌کند! خب اول از همه بگویید که خودروی شما اتوماتیک است یا دستی؟! با توجه به این که خودروی شما اتوماتیک باشد یا دستی، تعویض ماهک به شکل‌های مختلفی انجام میشود .
۱-روش دستی تعویض ماهک دنده
در این روش ، تعویض ماهک توسط دست و از طریق شخص راننده انجام میشود . اغلب خودروهای دنده دستی، از گیربکسی ساخته شده‌اند که ۳ میل ماهک دارند. وظیفه میل ماهک اول این است که در جعبه دنده، حرکت لازم برای جابجا شدن دنده یک با دنده دو را فراهم کند . درصورتی که کار میل ماهک دوم در خودرو، ایجاد و فراهم کردن حرکت در کشویی دنده برای جابجا شدن دنده سه با دنده چهار می باشد. درنهایت میل ماهک سوم در خودرو را داریم که وظیفه دارد تا حرکت خودرو برای دنده عقب را فراهم کند .
۲- روش الکتریکی ماهک دنده
این روش تعویض دنده کاملاً الکترومغناطیسی می باشد . در این حالت جعبه دنده های خودرو یکسری مگنت هستند که دارای هسته آهنی می باشند. این مگنت ها با ماهک دنده ارتباط دارند. در این حالت تعویض دنده مستقیماً توسط راننده صورت نمی پذیرد بلکه یک شستی که حکم یک سوئیچ را دارد این کار را انجام می دهد. با مسدود شدن سیم پیچ مورد نظر به وسیله شستی دنده عوض می شود. در واقع هر موقع که شستی مدار یکی از این سیم پیچ ها را ببندد، آن سیم پیچ انرژی می‌گیرد و هسته آهنی مرتبط با ماهک دنده به وضعیت مورد نظر میرود.
علائم خرابی ماهک دنده
۱- سفت شدن دنده
۲- خلاص شدن دنده
۳- شکستن ماهک دنده
۴ – خوب جا نرفتن دنده
۵ -گیر کردن دنده
۶- حرکت غیر عادی دسته دنده
نحوه تعویض ماهک گیربکس
رفع مشکل ماهک گیربکس و درست کردن آن کار چندان مشکلی نیست و خیلی سریع و راحت می شود آن را انجام داد؛ اما مشکلی که وجود دارد این است که ماهک در خودرو در جایی دور از چشم قرار دارد و دسترسی به آن کمی مشکل است . برای اصلاح خراب شدن ماهک دنده، لازم است تا یک آچار رینگی ۱۶ و ۱۷ در دسترس داشته باشید. در واقع سخت‌ترین کار و ۹۰ درصد ماجرا این است که ماهک را پیدا کنید؛ باقی کار ساده است و اصلاً پیچیده نیست.
برای تعویض ماهک گیربکس باید باتری و گاهی پایه باتری را نیز باز کنید و باتری و پایه باتری دقیقاً چسبیده به فایروال است. قسمت مشکل کار بیرون آوردن ماهک های کارکرده است که باید با انبر قفلی و یا آچار سر تخت سر ماهک را بگیرید و اهرم کنید تا بیرون بیاید. ماهک های جدید هم با فشار دست به راحتی جا می روند و محکم می شوند. البته بهتر است ماشین به طور کامل خنک شده باشد تا بتوان در محدوده گیربکس فعالیت کرد.
خرابی ماهک دنده چه مشکلاتی ایجاد می‌کنه؟
یکی از مشکلات مهمی که خراب شدن ماهک گیربکس به وجود می آورد این است که از جا خوردن دنده جلوگیری کرده و نمی گذارد دنده به خوبی جا برود . همچنین باعث شده تا ماشین هم صدا های بلند و عجیبی بدهد و جایی در مواقعی باعث نشتی روغن واسکازین از گیربکس میشود و صدای وز وزی هم به دنبالش به گوش میرسد.